Ngày 07/10/2020, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án khiếu kiện quyết định hành chính giữa Người khởi kiện là ông Đỗ Văn Hợp, Người bị kiện là UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Phiên tòa này được VKSND cấp cao tại Hà Nội xác định là “phiên tòa rút kinh nghiệm” do có nhiều tình tiết phức tạp, các đương sự đều kháng cáo, VKS địa phương có kháng nghị, quan điểm nghiên cứu vụ án ở giai đoạn phúc thẩm còn có ý kiến khác nhau. Phiên tòa rút kinh nghiệm được tổ chức có sự tham dự của một số Kiểm sát viên trung cấp, cao cấp thuộc Viện Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính (Viện 3)- VKSND cấp cao tại Hà Nội.

Về vụ án này, trước đó, ngày 24/9/20219, TAND tỉnh Lào Cai đã xét xử sơ thẩm theo hướng chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của Người khởi kiện, hủy quyết định số 807/QĐ-UB ngày 17/4/2007 của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai về việc “phê duyệt kinh phí bồi thường thiệt hại di chuyển giải phóng mặt bằng” đối với hộ ông Đỗ Văn Hợp, do UBND thành phố Lào Cai mới bồi thường hoa màu trên đất, chưa xem xét bồi thường về đất đối với diện tích 1.290,1m² đất nông nghiệp bị thu hồi cho ông Hợp.

Sau khi xét xử sơ thẩm, UBND thành phố Lào Cai kháng cáo đề nghị giữ nguyên Quyết định 807/QĐ-UB ngày 17/4/2007 với quan điểm cho rằng ông Hợp không phải là người trực tiếp sản xuất nông nghiệp nên không đủ điều kiện được bồi thường về đất. Về phía ông Hợp cũng kháng cáo yêu cầu được xác định và bồi thường về đất theo giá đất ở chứ không phải là đất nông nghiệp vì ông đã xây dựng nhà ở trên đất, đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa chỉ nơi có đất bị thu hồi. VKSND tình Lào Cai kháng nghị phúc thẩm cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Kiểm sát viên cao cấp Trần Thị Thanh Thủy được phân công kiểm sát xét xử chấp hành đúng quy định của Ngành, thái độ nghiêm túc, đúng mực, tác phong nhanh nhẹn, đặt câu hỏi rõ ràng, rành mạch, ghi chép đầy đủ diễn biến phiên tòa. Tại phần phát biểu quan điểm, KSV cao cấp nêu tóm tắt nội dung vụ án, phân tích đánh giá tính có căn cứ của kháng cáo, kháng nghị. Ngoài những vi phạm của Bản án sơ thẩm mà Kháng nghị đã nêu, KSV cao cấp đã phát hiện, phân tích, đánh giá bổ sung thêm một số sai sót, vi phạm khác của Bản án sơ thẩm, như: Không xem xét đầy đủ yêu cầu khởi kiện của Người khởi kiện; không triệu tập đủ người tham gia tố tụng; không đánh giá, xác định rõ loại đất yêu cầu bồi thường là đất nông nghiệp hay bãi bồi ven sông? Nếu đất bãi bồi thì phải đưa UBND phường vào tham gia tố tụng, nếu đất nông nghiệp thì chưa làm rõ những người nào trong hộ gia đình trực tiếp sử dụng đất để có chính sách bồi thường phù hợp….

Do các vi phạm, thiếu sót nêu trên của cấp sơ thẩm là nghiêm trọng và không thể khắc phục được ở cấp phúc thẩm nên Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã đề nghị hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm để giải quyết lại.

Toàn cảnh Phiên tòa phúc thẩm

Trên cơ sở quan điểm đề nghị của Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Lào Cai, chấp nhận kháng cáo của Người khởi kiện, của Người bị kiện, hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm để giải quyết lại ở cấp sơ thẩm.

Nhận thấy việc lựa chọn và tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đối với các vụ án tương tự Vụ án nêu trên là rất ncần thiết. Thông qua việc tham dự phiên tòa, các cán bộ, công chức của đơn vị đã được thực mục sở thị, rút được nhiều kinh nghiệm quý báu thông qua kỹ năng thao tác và cách trình bày bài phát biểu của KSV cao cấp được phân công tham gia phiên tòa xét xử vụ án.

              Bài và ảnh: Thanh Thủy& Hoàng Hải- Viện 3